فرزندپروری و انواع سبک های مختلف آن

محصولات

فرزندپروری و انواع سبک های مختلف آن
99
گروه بهداشتی فیروز

فرزندپروری یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های هر انسانی است. والدین تلاش می‌کنند فرزندانی قوی و موفق تربیت کنند. اما هر پدر و مادری سبک تربیتی خاص خودش را دارد. برخی سخت‌گیر هستند، برخی ملایم‌تر رفتار می‌کنند و برخی دیگر روش‌های متفاوتی را در پیش می‌گیرند. در ادامه قصد داریم سبک‌های متفاوت فرزند‌پروری را بررسی کنیم.

 

اساسا سبک فرزندپروری به چه معناست؟

هر پدرومادری سبک تربیتی خاص خودش را دارد. برخی سخت‌گیر هستند، برخی ملایم‌تر رفتار می‌کنند و برخی دیگر ترکیبی از این دو سبک را در پیش می‌گیرند.

درواقع، سبک فرزندپروری، الگویی از رفتارها، نگرش‌ها و رویکردهایی است که والدین هنگام تعامل و تربیت فرزند خود از آن استفاده می‌کنند. این الگوها می‌توانند بر رشد و رفاه فرزندان تأثیر بسزایی داشته باشند.

انواع سبک‌های فرزندپروی

فرزندپروری

دیانا بامریند، روان‌شناس پرآوازه آمریکایی‌ در دهه ۱۹۶۰ نظریه سبک‌های مختلف فرزندپروی را براساس پژوهش‌ها و مطالعات مختلف مطرح کرد. بر این اساس، سه دسته‌بندی مهم برای فرزندپروی پیشنهاد شد.

  • سبک فرزندپروری مقتدرانه؛
  • سبک فرزندپروری مستبدانه؛
  • سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه؛

البته در سال ۱۹۸۳، مک‌کوبی و مارتین سعی در تکمیل نگرش بامریند کردند. در واقع آن‌ها سبک فرزندپروی سهل‌گیرانه را به دو دسته مجزا تقسیم کردند:

  • فرزندپروری سهل‌گیرانه؛
  • فرزندپروی طردگرایانه.

در ادامه هریک از این روش‌ها و سبک‌های فرزندپروی را بررسی و معرفی خواهیم کرد.

سبک فرزندپروری مقتدرانه

سبک فرزندپروری مقتدرانه به این صورت است که والدین، انتظارات زیادی از فرزندان خود برای رسیدن به موفقیت و کمال دارند، اما همچنین با صمیمیت و پاسخ‌گویی نسبت به نیازها و سوالات آنان همراه هستند. این والدین از طریق گفت‌وگوهای دوطرفه و باز، تعیین قوانین و حدومرزها، و ارائه راهنمایی و استدلال‌گری، سعی در انتقال ارزش‌ها و اخلاقیات به فرزندان‌شان دارند. همچنین، از دیگر ویژگی‌ها، استفاده از روش‌های انضباطی که به نتایج مشخص و مثبت منجر شود، می توان اشاره کرد.

 

والدین مقتدر، اعمال و رفتارهای خود را با استدلال و توضیح، به فرزندان خود توضیح می‌دهند و با ارائه توضیحات لازم، سعی در افزایش آگاهی کودکان از مسائل مختلف دارند. همچنین، این والدین به فرزندان خود ارزش‌ها، اخلاقیات و اهداف را یاد می‌دهند. این رویکرد نه تنها به تقویت ارتباط با فرزندان کمک می‌کند بلکه به توسعه مهارت‌ها و خودکنترلی کودکان نیز اشاره دارد.

 

والدین مقتدر در فرزندپروری، با ویژگی‌هایی نظیر مهربانی و حمایت، احترام به استقلال فرزندان، ایجاد آزادی گسترده برای آنها، تشویق به افزایش استقلال، و ایجاد امکانات برای ارتباط دوطرفه بازشناسایی می‌شوند. با این اوصاف سبک فرزندپروری مقتدرانه گاهی به سبک فرزندپروری “دموکراتیک” هم شناخته می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده توسط بامریند، فرزندان والدین مقتدر این ویژگی‌های جالب را از خود نشان می‌دهند:

 

  1. اغلب به نظر می‌رسند احساس خوشحالی و رضایت‌مندی دارند.
  2. در برابر مسائل مختلف، مستقل عمل می‌کنند.
  3. فعال و پویا هستند.
  4. عملکرد تحصیلی بهتری دارند.
  5. دارای عزت‌نفس بالایی هستند.
  6. سلامت روان بهتری دارند.
  7. تمایلات کمتری به خشونت نشان می‌دهند.
  8. مهارت‌های اجتماعی موفقیت‌آمیزی برای تعامل با هم‌سالان خود دارند.

 

سبک فرزندپروری مستبدانه

سبک فرزندپروری مستبدانه به این صورت است که والدین، با تاکید بر کنترل بیش از حد و پاسخ‌گویی کم، به عنوان ویژگی‌های اصلی این سبک شناخته می‌شوند. این والدین فرزندان خود را به دلایلی مانند “چون من می‌گویم باید این کار را انجام دهی” ملزم به انجام دستورات خود می‌کنند. آنها از قوانین و دستورات سخت‌گیرانه استفاده می‌کنند و هرگونه تلاش برای ارتباط دوطرفه با استدلال و منطق به نتیجه مثبت نمی‌انجامد.

والدین مستبد، به دنبال برقراری نظم و انضباط شدید هستند و از تنبیه‌های شدید مانند تنبیه بدنی به عنوان ابزاری برای کنترل رفتار فرزندان استفاده می‌کنند. روش‌های انضباطی این والدین به صورت خودسرانه، آمرانه، و سلطه‌جویانه عمل می‌کنند.

 

فرزندان این والدین نیز با ویژگی‌های مشخصی همراه هستند:

  1. احساس ناراحتی و سرخوردگی بیشتر؛
  2. کاهش استقلال؛
  3. افزایش احساس ناامنی؛
  4. کاهش عزت‌نفس؛
  5. بروز مشکلات رفتاری ؛
  6. کارکرد تحصیلی ضعیف‌تر؛
  7. درونی‌کردن رفتار و مسائل ذهنی؛
  8. کاهش مهارت‌های مقابله‌ای.

 

فرزندپروی سهل‌گیرانه

والدین سهل‌گیر به فرزندان خود قوانین و محدودیت‌های کمتری اعمال می‌کنند و اغلب ترجیح می‌دهند از اجرای سخت‌گیرانه قوانین خودداری کنند. این والدین به صمیمیت و مهربانی شناخته می‌شوند و ترجیح می‌دهند از اظهار منفی یا ایجاد ناامیدی به فرزندان خود پرهیز کنند.

 

در نتیجه، فرزندان والدین سهل‌گیر ممکن است با ویژگی‌های زیر مواجه شوند:

  1. عدم توانایی در پیروی از قوانین مشخص
  2. دشواری در خودکنترل و مدیریت رفتارهای خود
  3. تمایل به رفتارها و تصمیمات خودمحور
  4. مواجهه با مشکلات بیشتر در روابط و تعاملات اجتماعی

 

فرزندپروری طردگرایانه

فرزندپروری طردگرایانه به این صورت است که والدین در این سبک، حدومرزها یا استانداردهای مشخصی تعیین نمی‌کنند و به نیازهای فرزندان خود بی‌توجه هستند، به گونه‌ای که در زندگی کودکانشان دخالت کمی دارند. این والدین ممکن است خودشان نیز مشکلات روانی از قبیل افسردگی، آزار جسمی یا بی‌توجهی را در دوران کودکی‌شان تجربه کرده باشند.

 

فرزندانی که با این سبک فرزندپروری بزرگ می‌شوند، ممکن است ویژگی‌های زیر را نشان دهند:

  1. عجول بودن در انجام امور
  2. دشواری در مهار احساسات
  3. بروز رفتارهای بزهکارانه بیشتر
  4. تجربه مشکلات روانی بیشتر

 

کدام سبک فرزندپروری موثرتر است؟

فرزندپروری

برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که سبک فرزندپروری مقتدرانه به عنوان یکی از مؤثرترین سبک‌ها در تربیت کودکان است. این سبک فرزندپروری با توجه به ویژگی‌هایی همچون حمایت، تشویق به استقلال، و احترام به نیازها و دلایل کودکان، به نظر می‌رسد که نتایج مثبتی در رشد و تعالی کودکان ایجاد کند. البته توجه داشته باشید این سبک‌ها در بستر فرهنگی و تاریخی (حدود ۴۰ سال پیش) معرفی شده‌اند و برای هریک باید به عوامل موثر دیگر نظیر عامل خلق‌وخوی ذاتی کودکان و عامل فرهنگی و قومیتی هم توجه داشت.

 

خلق‌وخوی ذاتی کودک

سرشت و خلق‌وخوی کودک می‌تواند نقش بسزایی در تعیین رفتار و عملکرد او ایفا کند. به عنوان مثال، زمانی که کودکان حساس هستند، این ویژگی می‌تواند باعث شود والدینشان سبک تربیتی خود را به شکل مقتدرانه‌تری تجربه کنند.

 

با این تفسیر، به نظر می‌رسد که سبک فرزندپروری تنها عامل مؤثر در رفتار کودکان نیست، و تفاوت‌های موقعیت اجتماعی و سرشت و خلق‌وخوی آنها نیز می‌تواند تفاوت‌هایی در رفتارها ایجاد کند.

 

تا به امروز، هیچ مطالعه‌ای به‌طور قطعی مزایای فرزندپروری مقتدرانه را رد نکرده است، در حالی که مطالعات زیادی، مزایای آن را تأیید کرده‌اند و همچنان سبک فرزندپروری مقتدرانه به عنوان توصیه‌شده‌ترین رویکرد در تربیت کودکان شناخته می‌شود.

 

تفاوت‌های فرهنگی و قومیتی

برخی از پژوهش‌ها نشان دادند سبک مقتدرانه همیشه با پیشرفت تحصیلی مرتبط نیست، مثلا محققان دریافتند دانش‌آموزان آفریقایی‌آمریکایی که والدینشان سبک فرزندپروری مقتدرانه را دنبال می‌کنند بدون حمایت هم‌سالانشان از نظر تحصیلی عملکرد خوبی ندارند. در حالی‌که دانش‌آموزان آسیایی‌آمریکایی با سبک فرزندپروری مستبدانه و داشتن حمایت هم‌سالان بهترین عملکرد را در مدرسه دارند.

نتیجه‌گیری

در پایان، مهم است که در انتخاب و اجرای سبک فرزندپروری، به نیازها و ویژگی‌های خاص فرزندان خود توجه کنید. هر فرزند دارای شخصیت و نیازهای منحصر به فردی است و همین امر نیازمند انعطاف و تطابق سبک تربیتی والدین با این نیازهاست.

همیشه به یاد داشته باشید که باید ارتباط با فرزندانتان را تقویت کرده و به افزایش مهارت‌های اجتماعی، استقلال، و عزت نفس آنها کمک کنید.

از اینجا به بعد، با دقت به نیازهای فرزندان خود گوش کنید و در تربیتشان، تعادلی ایجاد کنید تا مسیر بهتری برای رشد آنها فراهم شود.

 

 

 

 

مطالب مرتبط

حضور معاون هماهنگی کسب و کار وزارت صمت در گروه بهداشتی فیروز 16 اسفند 1402
تجلیل از مدیر عامل گروه بهداشتی فیروز در هشتمین دوره جایزه ملی امین‌الضرب 13 اسفند 1402
حضور نماینده گروه بهداشتی فیروز در اولین رویداد سراسری نابینایان و تحول دیجیتال 2 اسفند 1402
گروه تولیدی فیروز برای سیزدهمین سال متوالی به‌عنوان واحد نمونه استانی استاندارد انتخاب شد 20 دی 1402
گزارش تصویری نمایشگاه  ایران کازمتیکا دی ماه ۱۴۰۲ 13 دی 1402
حضور گروه بهداشتی فیروز در نمایشگاه ایران کازمتیکا 11 دی 1402

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فرزندپروری و انواع سبک های مختلف آن
99
گروه بهداشتی فیروز

فرزندپروری یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های هر انسانی است. والدین تلاش می‌کنند فرزندانی قوی و موفق تربیت کنند. اما هر پدر و مادری سبک تربیتی خاص خودش را دارد. برخی سخت‌گیر هستند، برخی ملایم‌تر رفتار می‌کنند و برخی دیگر روش‌های متفاوتی را در پیش می‌گیرند. در ادامه قصد داریم سبک‌های متفاوت فرزند‌پروری را بررسی کنیم.

 

اساسا سبک فرزندپروری به چه معناست؟

هر پدرومادری سبک تربیتی خاص خودش را دارد. برخی سخت‌گیر هستند، برخی ملایم‌تر رفتار می‌کنند و برخی دیگر ترکیبی از این دو سبک را در پیش می‌گیرند.

درواقع، سبک فرزندپروری، الگویی از رفتارها، نگرش‌ها و رویکردهایی است که والدین هنگام تعامل و تربیت فرزند خود از آن استفاده می‌کنند. این الگوها می‌توانند بر رشد و رفاه فرزندان تأثیر بسزایی داشته باشند.

انواع سبک‌های فرزندپروی

فرزندپروری

دیانا بامریند، روان‌شناس پرآوازه آمریکایی‌ در دهه ۱۹۶۰ نظریه سبک‌های مختلف فرزندپروی را براساس پژوهش‌ها و مطالعات مختلف مطرح کرد. بر این اساس، سه دسته‌بندی مهم برای فرزندپروی پیشنهاد شد.

  • سبک فرزندپروری مقتدرانه؛
  • سبک فرزندپروری مستبدانه؛
  • سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه؛

البته در سال ۱۹۸۳، مک‌کوبی و مارتین سعی در تکمیل نگرش بامریند کردند. در واقع آن‌ها سبک فرزندپروی سهل‌گیرانه را به دو دسته مجزا تقسیم کردند:

  • فرزندپروری سهل‌گیرانه؛
  • فرزندپروی طردگرایانه.

در ادامه هریک از این روش‌ها و سبک‌های فرزندپروی را بررسی و معرفی خواهیم کرد.

سبک فرزندپروری مقتدرانه

سبک فرزندپروری مقتدرانه به این صورت است که والدین، انتظارات زیادی از فرزندان خود برای رسیدن به موفقیت و کمال دارند، اما همچنین با صمیمیت و پاسخ‌گویی نسبت به نیازها و سوالات آنان همراه هستند. این والدین از طریق گفت‌وگوهای دوطرفه و باز، تعیین قوانین و حدومرزها، و ارائه راهنمایی و استدلال‌گری، سعی در انتقال ارزش‌ها و اخلاقیات به فرزندان‌شان دارند. همچنین، از دیگر ویژگی‌ها، استفاده از روش‌های انضباطی که به نتایج مشخص و مثبت منجر شود، می توان اشاره کرد.

 

والدین مقتدر، اعمال و رفتارهای خود را با استدلال و توضیح، به فرزندان خود توضیح می‌دهند و با ارائه توضیحات لازم، سعی در افزایش آگاهی کودکان از مسائل مختلف دارند. همچنین، این والدین به فرزندان خود ارزش‌ها، اخلاقیات و اهداف را یاد می‌دهند. این رویکرد نه تنها به تقویت ارتباط با فرزندان کمک می‌کند بلکه به توسعه مهارت‌ها و خودکنترلی کودکان نیز اشاره دارد.

 

والدین مقتدر در فرزندپروری، با ویژگی‌هایی نظیر مهربانی و حمایت، احترام به استقلال فرزندان، ایجاد آزادی گسترده برای آنها، تشویق به افزایش استقلال، و ایجاد امکانات برای ارتباط دوطرفه بازشناسایی می‌شوند. با این اوصاف سبک فرزندپروری مقتدرانه گاهی به سبک فرزندپروری “دموکراتیک” هم شناخته می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده توسط بامریند، فرزندان والدین مقتدر این ویژگی‌های جالب را از خود نشان می‌دهند:

 

  1. اغلب به نظر می‌رسند احساس خوشحالی و رضایت‌مندی دارند.
  2. در برابر مسائل مختلف، مستقل عمل می‌کنند.
  3. فعال و پویا هستند.
  4. عملکرد تحصیلی بهتری دارند.
  5. دارای عزت‌نفس بالایی هستند.
  6. سلامت روان بهتری دارند.
  7. تمایلات کمتری به خشونت نشان می‌دهند.
  8. مهارت‌های اجتماعی موفقیت‌آمیزی برای تعامل با هم‌سالان خود دارند.

 

سبک فرزندپروری مستبدانه

سبک فرزندپروری مستبدانه به این صورت است که والدین، با تاکید بر کنترل بیش از حد و پاسخ‌گویی کم، به عنوان ویژگی‌های اصلی این سبک شناخته می‌شوند. این والدین فرزندان خود را به دلایلی مانند “چون من می‌گویم باید این کار را انجام دهی” ملزم به انجام دستورات خود می‌کنند. آنها از قوانین و دستورات سخت‌گیرانه استفاده می‌کنند و هرگونه تلاش برای ارتباط دوطرفه با استدلال و منطق به نتیجه مثبت نمی‌انجامد.

والدین مستبد، به دنبال برقراری نظم و انضباط شدید هستند و از تنبیه‌های شدید مانند تنبیه بدنی به عنوان ابزاری برای کنترل رفتار فرزندان استفاده می‌کنند. روش‌های انضباطی این والدین به صورت خودسرانه، آمرانه، و سلطه‌جویانه عمل می‌کنند.

 

فرزندان این والدین نیز با ویژگی‌های مشخصی همراه هستند:

  1. احساس ناراحتی و سرخوردگی بیشتر؛
  2. کاهش استقلال؛
  3. افزایش احساس ناامنی؛
  4. کاهش عزت‌نفس؛
  5. بروز مشکلات رفتاری ؛
  6. کارکرد تحصیلی ضعیف‌تر؛
  7. درونی‌کردن رفتار و مسائل ذهنی؛
  8. کاهش مهارت‌های مقابله‌ای.

 

فرزندپروی سهل‌گیرانه

والدین سهل‌گیر به فرزندان خود قوانین و محدودیت‌های کمتری اعمال می‌کنند و اغلب ترجیح می‌دهند از اجرای سخت‌گیرانه قوانین خودداری کنند. این والدین به صمیمیت و مهربانی شناخته می‌شوند و ترجیح می‌دهند از اظهار منفی یا ایجاد ناامیدی به فرزندان خود پرهیز کنند.

 

در نتیجه، فرزندان والدین سهل‌گیر ممکن است با ویژگی‌های زیر مواجه شوند:

  1. عدم توانایی در پیروی از قوانین مشخص
  2. دشواری در خودکنترل و مدیریت رفتارهای خود
  3. تمایل به رفتارها و تصمیمات خودمحور
  4. مواجهه با مشکلات بیشتر در روابط و تعاملات اجتماعی

 

فرزندپروری طردگرایانه

فرزندپروری طردگرایانه به این صورت است که والدین در این سبک، حدومرزها یا استانداردهای مشخصی تعیین نمی‌کنند و به نیازهای فرزندان خود بی‌توجه هستند، به گونه‌ای که در زندگی کودکانشان دخالت کمی دارند. این والدین ممکن است خودشان نیز مشکلات روانی از قبیل افسردگی، آزار جسمی یا بی‌توجهی را در دوران کودکی‌شان تجربه کرده باشند.

 

فرزندانی که با این سبک فرزندپروری بزرگ می‌شوند، ممکن است ویژگی‌های زیر را نشان دهند:

  1. عجول بودن در انجام امور
  2. دشواری در مهار احساسات
  3. بروز رفتارهای بزهکارانه بیشتر
  4. تجربه مشکلات روانی بیشتر

 

کدام سبک فرزندپروری موثرتر است؟

فرزندپروری

برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که سبک فرزندپروری مقتدرانه به عنوان یکی از مؤثرترین سبک‌ها در تربیت کودکان است. این سبک فرزندپروری با توجه به ویژگی‌هایی همچون حمایت، تشویق به استقلال، و احترام به نیازها و دلایل کودکان، به نظر می‌رسد که نتایج مثبتی در رشد و تعالی کودکان ایجاد کند. البته توجه داشته باشید این سبک‌ها در بستر فرهنگی و تاریخی (حدود ۴۰ سال پیش) معرفی شده‌اند و برای هریک باید به عوامل موثر دیگر نظیر عامل خلق‌وخوی ذاتی کودکان و عامل فرهنگی و قومیتی هم توجه داشت.

 

خلق‌وخوی ذاتی کودک

سرشت و خلق‌وخوی کودک می‌تواند نقش بسزایی در تعیین رفتار و عملکرد او ایفا کند. به عنوان مثال، زمانی که کودکان حساس هستند، این ویژگی می‌تواند باعث شود والدینشان سبک تربیتی خود را به شکل مقتدرانه‌تری تجربه کنند.

 

با این تفسیر، به نظر می‌رسد که سبک فرزندپروری تنها عامل مؤثر در رفتار کودکان نیست، و تفاوت‌های موقعیت اجتماعی و سرشت و خلق‌وخوی آنها نیز می‌تواند تفاوت‌هایی در رفتارها ایجاد کند.

 

تا به امروز، هیچ مطالعه‌ای به‌طور قطعی مزایای فرزندپروری مقتدرانه را رد نکرده است، در حالی که مطالعات زیادی، مزایای آن را تأیید کرده‌اند و همچنان سبک فرزندپروری مقتدرانه به عنوان توصیه‌شده‌ترین رویکرد در تربیت کودکان شناخته می‌شود.

 

تفاوت‌های فرهنگی و قومیتی

برخی از پژوهش‌ها نشان دادند سبک مقتدرانه همیشه با پیشرفت تحصیلی مرتبط نیست، مثلا محققان دریافتند دانش‌آموزان آفریقایی‌آمریکایی که والدینشان سبک فرزندپروری مقتدرانه را دنبال می‌کنند بدون حمایت هم‌سالانشان از نظر تحصیلی عملکرد خوبی ندارند. در حالی‌که دانش‌آموزان آسیایی‌آمریکایی با سبک فرزندپروری مستبدانه و داشتن حمایت هم‌سالان بهترین عملکرد را در مدرسه دارند.

نتیجه‌گیری

در پایان، مهم است که در انتخاب و اجرای سبک فرزندپروری، به نیازها و ویژگی‌های خاص فرزندان خود توجه کنید. هر فرزند دارای شخصیت و نیازهای منحصر به فردی است و همین امر نیازمند انعطاف و تطابق سبک تربیتی والدین با این نیازهاست.

همیشه به یاد داشته باشید که باید ارتباط با فرزندانتان را تقویت کرده و به افزایش مهارت‌های اجتماعی، استقلال، و عزت نفس آنها کمک کنید.

از اینجا به بعد، با دقت به نیازهای فرزندان خود گوش کنید و در تربیتشان، تعادلی ایجاد کنید تا مسیر بهتری برای رشد آنها فراهم شود.

 

 

 

 

مطالب مرتبط

حضور معاون هماهنگی کسب و کار وزارت صمت در گروه بهداشتی فیروز 16 اسفند 1402
تجلیل از مدیر عامل گروه بهداشتی فیروز در هشتمین دوره جایزه ملی امین‌الضرب 13 اسفند 1402
حضور نماینده گروه بهداشتی فیروز در اولین رویداد سراسری نابینایان و تحول دیجیتال 2 اسفند 1402
گروه تولیدی فیروز برای سیزدهمین سال متوالی به‌عنوان واحد نمونه استانی استاندارد انتخاب شد 20 دی 1402
گزارش تصویری نمایشگاه  ایران کازمتیکا دی ماه ۱۴۰۲ 13 دی 1402
حضور گروه بهداشتی فیروز در نمایشگاه ایران کازمتیکا 11 دی 1402

محصولات

محصولات گروه بهداشتی فیروز با دارا بودن بالاترین استانداردهای کیفی در طی تمام سالهای فعالیت، موفق شده تا با جذب اعتماد مشتریان، حضور مداومی در سبد محصولات بهداشتی خانواده ها داشته باشد.

ارتباط با ما

گروه بهداشتی فیروز

گروه بهداشتی فیروز

تمامی حقوق مطالب برای “گروه بهداشتی فیروز”محفوظ است و هرگونه کپی برداری بدون ذکر منبع ممنوع می باشد.

طراحی و اجرا :  گروه بهداشتی فیروز

0:00
0:00